Beleidsmatige afwijkingen
Stijgende uitgaven Individuele voorzieningen jeugd
Op basis van de uitgaven in het eerste halfjaar 2024 heeft de gemeente een prognose gemaakt van de uitgaven voor individuele voorzieningen jeugd. Deze prognoses laten een forse verhoging van de uitgaven zien bij de essentiële functies en de specialistische ambulante jeugdzorg.
Essentiële functies
De zorg vanuit de essentiële functies is belangrijk voor een kleine groep kinderen en gezinnen met complexe problemen waarbij de veiligheid en/of de ontwikkeling van deze kinderen in gevaar is. Veel van de kinderen die deze intensieve verblijf- en behandelzorg nodig hebben, verblijven op het terrein Valkenheide in Maarsbergen. Bij elke aanmelding wordt onderzocht of een plaatsing zinvol én kansrijk is. Daarbij worden voorliggende en vooral minder ingrijpende oplossingen verkend. Het gaat om een klein aantal kinderen, en één kind meer of minder maakt een groot verschil voor onze uitgaven.
Dit is nu aan de orde. De gemeente ziet een aantal kinderen meer gebruik maken van deze voorziening dan de afgelopen jaren het geval was. De gemeente heeft deze kinderen in beeld en het is bekend waarom de plaatsing nu nodig is. Ook is er zicht op of er actief gewerkt wordt naar een ander perspectief en komt dit al in beeld (zoals een aanmelding bij een voorziening in de wijk of terug naar huis) of is de zorgvraag zo complex dat langer verblijf noodzakelijk is. Meer sturing op minder instroom is niet mogelijk.
In de 1e Bestuursrapportage heeft de gemeente de begroting op basis van de realisatiecijfers 2023 bijgesteld. Op basis van de huidige prognose ziet de gemeente voor 2024 een verdere stijging van de uitgaven met ruim 1,1 miljoen euro voor deze zorgvormen. Gezien het gemiddelde van afgelopen jaren en de blijvende inzet op afname van verblijfsdagen ziet de gemeente nog geen reden om structureel bij te ramen. Echter landelijke ontwikkelingen (zoals de recentelijke sluiting van de zeer intensieve kortdurende opname afdelingen) kunnen de kosten beïnvloeden. Deze ontwikkelingen en de in- en uitstroom worden daarom continue gevolgd.
Specialistische ambulante jeugdzorg
De uitgaven voor specialistische ambulante jeugdzorg kennen al jaren een stijgende trend. Dit past bij de beleidsmatige inzet om minder jeugdigen in verblijf te laten instromen en meer zorg in te zetten bij de jeugdigen thuis of hun directe omgeving. Daar houdt de gemeente ook rekening mee bij het opstellen van de begroting. Echter, de huidige prognose laat een veel grotere stijging zien, te weten met circa 1,3 miljoen euro, dan eerder verwacht werd. Deze trend doet zich in nagenoeg alle gemeenten voor en het is niet uit te sluiten dat dit een structureel karakter krijgt.
Binnen de samenwerking in de regio Zuidoost en lokaal binnen de gemeente zet de gemeente verder in op een verdiepende analyse van de cijfers jeugdzorg. Hiervoor is recent een regionaal monitoringsinstrument aangeschaft. Op basis van deze analyses wordt onderzocht of en hoe de uitgaven beter beheerd kunnen worden, zonder dat het uitgangspunt van passende zorg tekort wordt gedaan.
Financiële afwijkingen
Omschrijving | Begroot | Prognose | Afwijking | N/V | I/S |
|---|---|---|---|---|---|
Alg. voorz. Sociale Dorpsteams (prg 5) | 6.211 | 6.211 | - | - | - |
Innovatie en transformatie | 743 | 743 | - | - | - |
Individuele voorzieningen Werk en Inkomen | 6.853 | 6.949 | 96 | N | S |
Individuele voorzieningen Wmo | 9.524 | 9.524 | - | - | - |
Individuele voorzieningen Jeugdwet | 15.558 | 17.963 | 2.405 | N | I |
* I=Incidenteel, S=Structureel
Individuele voorzieningen Werk en Inkomen € 96.000 (N) (I/S )
In de 1e nota 2024 rapporteert RDWI over de realisatie van de 1e 4 maanden van 2024 en geeft
tevens een prognose af voor de te verwachten uitgaven over het gehele jaar 2024. De prognose laat het beeld zien van stijgende uitkeringslasten BUIG (nadeel € 578.000) die gedeeltelijk worden gecompenseerd door extra inkomsten van het Rijk (voordeel € 155.000) en inkomsten uit ontschotting vanwege de regionale solidariteitsafspraken (voordeel € 232.000).
Voor de afwikkeling van aanvragen voor de energietoeslag hield RDWI in 2024 nog rekening met
€ 380.000 aan lasten. In de 1e nota stelt RDWI deze prognose bij tot € 187.000 en dit leidt tot een voordeel van € 193.000.
Vanuit de meicirculaire 2024 houdt de gemeente rekening met extra lasten van € 200.000 rondom de infrastructuur van sociaal ontwikkelbedrijven en extra begeleidingsmiddelen voor beschut werk. Tegenover dit nadeel staat een voordeel op de lasten voor participatie van € 138.000.
Vanuit de septembercirculaire 2024 houdt de gemeente rekening met extra lasten van € 36.000 voor het bieden van financiële ondersteuning aan huishoudens die als gevolg van de alleenverdienersproblematiek in 2023 en 2024 onder het bestaansminimum uitkomen.
Individuele voorzieningen Jeugd € 2.405.000 (N) (I/S)
In lijn met de landelijke trend ziet de gemeente de lasten voor jeugdzorg fors stijgen. De stijging vindt vooral plaats bij de essentiële functies (ruim € 1,1 miljoen) en bij de ambulante jeugdzorg GGZ specialistisch (ruim 1.3 miljoen). Vanuit de meicirculaire 2024 vindt een korting plaats op de budgetten voor jeugdhulp vanwege uitnames door het Rijk voor de compensatieregeling voogdij 18+ (€ 53.000) en jeugdhulp aan kinderen in een AZC (€ 15.000).
Extra impuls verstevigen mentale en sociale weerbaarheid van jongeren
De gemeenteraad heeft bij het raadsbesluit over de besteding van de resterende Covid-19 middelen een bedrag van € 50.000 toegevoegd aan de algemene jeugdvoorzieningen voor het verstevigen van de mentale en sociale weerbaarheid van jongeren.